Interview Marc Descheemaecker (De Lijn): “Belgische politiek heeft e-commerce verknoeid”

“België heeft de trein van de e-commerce onherroepelijk gemist. Dankzij de Belgische politiek die veel te traag reageerde op de veranderingen in de retail. Helaas is dat typisch voor ons land.” Aan het woord is Marc Descheemaecker, voorzitter van De Lijn en gast op de Gala Night van The Retail Society op 23 november.

Marc Descheemaecker staat er voor bekend geen blad voor de mond te nemen. De voorzitter van De Lijn is een dwarsligger. Hij knikt en zegt: “Ik ben 62 jaar, ik moet geen dingen meer verzwijgen omdat sommigen ze liever niet horen.”

U vindt de Belgische politiek verantwoordelijk voor het feit dat de Belgische retailers de e-commercetrein misten?

De Belgische politiek heeft veel te traag gereageerd op wat er zich afspeelde in de retail. Ze snapte niet wat er gaande was. We hebben ons de kaas van het brood laten eten door Nederlandse bedrijven. Helaas is dat typisch voor onze politiek. Het gaat allemaal veel te traag. We zijn er niet in geslaagd de sociale wetgeving aan te passen aan de realiteit van de e-commerce.

Kunnen we die achterstand nog inhalen?

Nee. De trein is vertrokken. Er zijn nu grote logistieke centra in Breda en Tilburg, net over de grens, die zowel België als Nederland bedienen. Je kan het vergelijken met een marathonwedstrijd: als je er nog moet aan beginnen terwijl de andere lopers al tien kilometer ver zitten, kom je hopeloos achter. Dat is helaas de situatie van de Belgische e-commerce. Je kan misschien nog een beetje marktaandeel terugwinnen, maar structureel heb je een handicap die je niet meer helemaal kan goedmaken.

Belgische retail hangt af van de Belgische politiek, maar die het laat afweten?

Ja. De Belgische politiek heeft de e-commerce in ons land verknoeid. We zitten met zoveel versnippering op politiek niveau dat je onvermijdelijk met een traag proces te maken krijgt dat halfslachtige compromissen oplevert. Ik vergelijk België graag met New York. New York heeft 12 à 13 miljoen inwoners, iets meer dan België. Het politiekorps is er groter dan ons leger. En toch hebben ze daar maar één burgemeester en vijf schepenen. Zo kan het dus ook. Maar op vlak van mobiliteit zijn we zo versnipperd dat we geen goed beleid kunnen voeren. De realiteit is dat we voorbijgestoken worden door andere landen, terwijl we logistiek veel troeven in handen hebben.

U heeft het in de eerste plaats over Nederland?

Ja. Vroeger was dinsdag de zwaarste filedag was in ons land, terwijl het nu maandag is, door de bestelwagentjes die vanuit Nederland ons land komen bevoorraden. We bestellen in het weekend online en op maandag wordt het ons bezorgd vanuit Nederland. Zo zie je maar: e-commerce heeft ook een grote impact op onze mobiliteit.

Is de situatie op Europees niveau beter?

Ik heb daar mijn twijfels over. In 2008 hebben we een heel belangrijk keerpunt in de wereldgeschiedenis meegemaakt: de ontwikkelingslanden zijn meer beginnen produceren dan de zogeheten ontwikkelde landen. Niemand spreekt daarover, maar het is enorm belangrijk. Zeker omdat je tegelijk de bankencrisis had. Gevolg: Europa is niet langer het centrum van de wereld. Dat heeft enorme gevolgen voor innovatie en investeringen en voor het consumptieniveau. Ik denk dat onze achterkleinkinderen in de geschiedenis zullen leren wat voor een belangrijk keerpunt het jaar 2008 was.

Hoe ziet u de toekomst van de consumptie verder nog evolueren?

De disruptie die we nu zien in de retail gaat nog een hele tijd door. Als je ziet hoe banken hun retailapparaten aan het veranderen zijn, weet je hoe ingrijpend het is en hoe ingrijpend het nog zal worden voor veel retailers. De banken die extra snijden in hun apparaat zijn degenen die op de beurs beloond worden: dat zegt genoeg. Er is op dit moment slechts één zekerheid: er komt nog veel meer disruptie op ons af. Amazon heeft veel invloed op retailers, net als Zalando. En er zijn initiatieven als HelloFresh. De vraag die je je kan stellen, is: zijn Zalando en Amazone retailers of zijn het gigantische databedrijven? Want ze maken het verschil met data over hun klanten. De klassieke retailers zullen daar een antwoord moeten op vinden.