iStock
Tussen 2019 en 2022 explodeerde het aantal verlieslatende zelfstandige supermarkten in Vlaanderen, zo blijkt uit een recente studie in opdracht van Unizo.
Meer dan één op vier Vlaamse zelfstandige supermarkten (27,9%) was verlieslatend in 2022, dat is beduidend meer dan de 18% in 2019, meldt De Tijd op basis van een analyse van de jaarrekeningen van 252 supermarkten uitgevoerd door het studiebureau Serunt in opdracht van Unizo. Uit de studie blijkt ook dat Vlaamse zelfstandige supermarkten in 2022 gemiddeld 106.000 euro winst maakten. Dat is aanzienlijk minder dan in 2021 en 2020, twee recordjaren, maar stabiel ten opzichte van 2019. De hevige concurrentie tussen retailers in ons land, vooral sinds de komst van Nederlandse spelers als Albert Heijn en Jumbo, heeft veel winkels verhinderd om alle kostenstijgingen (energie, arbeid, enzovoort) die samenhangen met de hoge inflatie (11%) door te rekenen. En in zo'n situatie worden zelfstandige ondernemers nog meer gestraft, omdat hun franchisecontracten steeds vaker clausules met maximum prijzen bevatten, die in lijn liggen met het prijsbeleid van de keten waarbij ze zijn aangesloten.
Over het algemeen komt er steeds meer kritiek op de nieuwe franchisecontracten waarmee ketens zichzelf steeds meer macht kunnen toe-eigenen en zelfstandigen steeds minder onafhankelijkheid krijgen, wat nadelig zou zijn voor hun winstgevendheid. “Doordat er minder vrijheid is, kunnen zelfstandigen haast alleen nog schuiven met hun personeelskosten”, vertelt Luc Ardies, gedelegeerd bestuurder bij Buurtsuper.be (Unizo). “De ketens moeten kiezen: ofwel trekken ze meer macht naar zich toe maar verlagen ze ook hun groothandelsprijzen zodat de zelfstandigen winstgevender worden, ofwel geven ze de zelfstandigen weer meer vrijheid. De regering zou erover moeten waken dat de zelfstandigen voldoende ondernemersvrijheid behouden.” Volgens Luc Ardies is de kwestie van winstgevendheid des te crucialer nu zelfstandige winkeliers grote investeringen moeten doen in duurzaamheid en digitalisering.
