Ook na lockdown consumeren Belgen minder dan voor de crisis

Sinds de heropening van winkels laten consumenten non-foodwinkels steeds vaker links liggen. Daarnaast geven Belgen, en dan vooral jongeren, minder uit dan voor de crisis. Dat blijkt uit een grootschalige enquête van de Nationale Bank in samenwerking met het Microsoft Innovation Center, die werd uitgevoerd in de week voor 21 juli 2020.

Tussen 14 tot 21 juli 2020, dus voor de opflakkering van het aantal besmettingen en voor de scherpere maatregelen, peilde de Nationale Bank bij ruim 3.000 Belgen naar hun consumptiegewoontes. Daaruit blijkt dat non-foodwinkels sinds de geleidelijke heropening van winkels minder populair zijn dan voor de lockdown. 68% van de ondervraagden gaf aan deze winkels minder te bezoeken en 20% gaat er zelfs helemaal niet meer heen. Daarbij gaat het vooral om 65-plussers. De meerderheid van de Belgen heeft met andere woorden zijn consumptiegedrag aangepast door de crisis.

Bijna 1 op de 2 consumeert minder dan voor de crisis

Een andere opvallende vaststelling zien we bij de uitgaves: bijna de helft van de Belgen consumeert minder dan voor de lockdown. Slechts één op de drie personen besteedt meer. Het zijn daarbij vooral de jongeren die hun consumptie hebben verlaagd, terwijl ouderen, die minder vaak naar de winkel gaan, wel meer uitgeven.  “De daling van de consumptie-uitgaven lijkt hoofdzakelijk samen te hangen met de gezondheidsmaatregelen en de vrees voor de epidemie”, verduidelijkt de Nationale bank. 

Vooral recreatie (bioscoop, theater, enzovoort), horeca en kleding zijn categorieën waar ruim de helft van de respondenten minder aan uitgeeft. Allemaal segmenten die het zwaarst getroffen werden door de verplichte winkelsluitingen. Op de voet volgen de uitgaven voor persoonlijke diensten (kapper, schoonheidssalon…) en voor sportactiviteiten. Voeding doet het daarentegen wel goed: de meerderheid geeft hier immers meer aan uit. “Dit kan misschien toe te schrijven zijn aan het feit dat vele mensen in ruimere mate telewerken (en onder meer geen toegang meer hebben tot het bedrijfsrestaurant, wanneer dit beschikbaar is) maar kan deels ook een prijsstijging voor voedingsmiddelen weerspiegelen”, verklaart de Nationale Bank. Dat laatste heeft te maken met het tijdelijke verbod op promoties.

Dat bijna 1 op de 2 consumenten minder uitgeven heeft volgens de enquête drie redenen. Ten eerste maakt het verbod op bepaalde activiteiten of een beperkte toegang tot de horeca of bioscopen het klanten moeilijk om bepaalde uitgaven te doen. Daarnaast zijn consumenten bang om besmet te raken, en schrikken de veiligheidsmaatregelen in de winkels (mondmaskers, beperking van aantal personen, social distancing…) Belgen af. Ook koopkrachtverlies speelt een rol, maar in mindere mate.  “Wat er kan op wijzen dat algemene maatregelen ter ondersteuning van het inkomen van de particulieren niet volledig efficiënt zouden zijn om de gezinsconsumptie te ondersteunen”, legt de Nationale Bank uit. 

"De toegenomen e-commerce vormt een uitdaging voor de Belgische economie"

Bijna 9 op de 10 consumenten heeft zijn consumptiegewoontes aangepast tijdens de lockdown. Zo shopt bijna 50% vaker online en koopt een derde meer lokaal. Opvallend: ruim drie vierde van de respondenten geeft aan deze nieuwe consumptiegewoontes ook te zullen behouden in de toekomst. “Al vormt het toegenomen gebruik van e-commerce wel een duidelijke uitdaging voor de Belgische economie”, aldus de Nationale Bank. “Deze online aankopen komen momenteel immers vooral uit het buitenland.” 

En de nieuwe consumptiegewoontes is niet het enige wat consumenten nog even zullen aanhouden, ook de uitgaven zullen nog even beperkt blijven. Slechts 40% van de respondenten wil in de komende weken meer uitgeven aan onder meer restaurants, en in mindere mate bioscopen, theaters, cafés en discotheken. Al dient er hier wel even opgemerkt te worden dat de enquête werd uitgevoerd voor de week van 21 juli: de antwoorden houden dus nog geen rekening met de recente opflakkering van het aantal besmettingen en de strengere maatregelen die de Nationale Veiligheidsraad heeft ingevoerd. “De resultaten van de enquête doen vermoeden dat deze twee elementen de opleving van de gezinsconsumptie nog verder zullen vertragen”, besluit de Nationale Bank.