De aanhoudende crisis zorgt voor een substantiële gedragsverandering bij de consument. Dat blijkt uit een onderzoek van het Observatoire Cetelem 2013, dat in 12 Europese landen is uitgevoerd. De Europeanen lijken terughoudend en zelfs gedeprimeerd te zijn. 6 van de 10 consumenten verklaren namelijk geen geld te hebben voor consumptie. In België is slechts 44% van de ondervraagde personen van mening dat hij geld heeft voor consumptie. Duitsers lijken de grootste optimisten te zijn.
In afwachting van betere dagen, trekken de Europeanen de broekriem aan. 87% zou namelijk zijn uitgaven willen beperken. Vier uitgavenposten lijken nochtans van deze bezuinigingen gespaard te blijven: voeding, gezondheid, vervoer en telecom.
Onderlinge hulp en ruil winnen terrein
Het consumptiegedrag verandert. Zo is een op de twee Europeanen betrokken bij onderlinge hulp, vooral in Italië en Hongarije. Het ruilen van diensten en delen worden vaak genoemd om op een andere manier te consumeren. 19% van de Polen zegt bereid te zijn hun televisie te delen. DIY is ook een ongekende en grenzeloze hype: in de keuken (93%), bij het knutselen (77%), voor reparaties (64%) en ook voor naaiwerk (52%). In België zal 47% van de bevolking de komende jaren een beroep gaan doen op ruil of onderlinge hulp.
In België is bezuinigen een bewuste keuze
44% van de Europeanen accepteert deze situatie en beschouwt het verlagen van zijn uitgaven als een dagelijkse gewoonte. Voor velen, vooral in België (60%) zijn bezuinigen een bewuste keuze die niet opgelegd is…. In Europa is 93% op zoek naar een betere prijs/kwaliteit-verhouding en probeert 82% voor alles de laagste prijs te krijgen.
De A-merken en de Huismerken
In België lijken de consumenten, in vergelijking met de andere Europeanen, sceptischer tegenover de A-merken te staan. Ten eerste moeten deze de uitdaging tegen de huismerken aangaan, die niet alleen lage prijzen bieden maar zich inmiddels ook weten aan te passen aan de verwachtingen en wensen van de consument. Een andere belangrijke concurrentie is die van de hard discounters, perfect opgenomen in het consumentenbeeld – vooral in Duitsland, Portugal en Polen – en zeer gewild, ongeacht de sociale afkomst van de consumenten. Toch is het toekomstige aankoopgedrag niet alleen op de financiële aspecten terug te voeren. In de loop van de jaren heeft de consument volledig begrepen wat de exacte betekenis is van het epicurisme waarin soberheid en genot worden gecombineerd. Zo is 61% bereid om minder te kopen om beter te kunnen consumeren.
Het Internettijdperk
Internet kondigt ook ingrijpende gedragsveranderingen aan die in een razend tempo plaatsvinden. Het middel wordt voor alles geprezen als een onvergelijkbare bron van informatie om de best mogelijke aankoop te doen. Zo maakt 78% van de Europeanen, voordat zij tot de koop overgaan, gebruik van prijsvergelijkingen, terwijl 88% zegt dat zij bereid zijn dit te doen. 40% van de Europeanen groepeert bovendien de aankopen om betere prijzen te krijgen. Tweedehands kent ook een tweede leven op internet en dit geldt vooral voor het einde en het begin van het jaar, wanneer ongewenste cadeaus worden doorverkocht… Ten slotte een andere manier om Internet te gebruiken: de drive, die door 43% van de consumenten wordt overwogen. Maar al staan de Europeanen doorgaans gunstig tegenover het gebruik van de smartphone om boodschappen te doen, dit idee lijkt de Belgen en de Fransen nog steeds tegen te staan.
Enkele cijfers:
- 3,6/10, dat is het gemiddelde cijfer dat de Europeanen geven voor de algemene situatie van 2013 in hun land. In België is dit 4,7/10. In Duitsland: 5,9/10.
- 4,7/10 is het cijfer dat de Europeanen geven voor hun persoonlijke situatie in 2013. In België is dat 5,8/10.
- 71% van de Europese consumenten heeft geen geld om te kunnen consumeren zoals zij dat zouden willen. In België 56%.
- 34% van de Europeanen zal hun uitgaven in 2013 verhogen (54% in 2012). In België is dat 23%.