+ Plus “Ondernemers moeten meer denken als een kakkerlak”

Gunter Pauli, ooit topman van schoonmaakmiddelenfabrikant Ecover en vandaag bekend als de ‘Steve Jobs van de duurzaamheid’, pleit in zijn nieuwe boek ‘Zo slim als de natuur’ voor een betere en vooral slimmere economie. Maar wat bedoelt hij daar precies mee? 

Het is halfacht in de ochtend in Bogota, de hoofdstad van Colombia, wanneer we Gunter Pauli aan de lijn hebben. “Ik ben bezig met een belangrijk project waarbij we ‘solide koffie’ maken, een reep van cacao en koffiebonen die de energieboost van een blikje Redbull heeft. Door onze manier van werken, waarbij we alles gebruiken, kunnen we de boeren veel beter betalen: we creëren een grotere meerwaarde met wat er voorhanden is. Dat is belangrijk. Ondanks fairtrade en duurzame labels en andere initiatieven komen boeren in het zuiden nog altijd niet rond en verdwijnen er om die reden ook steeds meer. We kijken ook verder: we hebben ook een akkoord bereikt met de boeren om te herbebossen, wat voor hen niet evident is. Het is een voorbeeld van wat ik in mijn boek ‘driedimensionale productie’ noem. Je kijkt niet tweedimensionaal naar wat je nodig hebt om een product op de markt te brengen. Nee, je kijkt naar wat je voorhanden hebt en op basis daarvan maak je producten. Dat is een fundamenteel andere manier van denken.”

U vergelijkt met de manier waarop kakkerlakken zich voeden.

(lacht) Ja. Mensen kijken neer op kakkerlakken, maar eigenlijk moeten we er een voorbeeld aan nemen. Ze bestaan al 100 miljoen jaar en ze zijn goed bezig om er nog eens 100 miljoen jaar bij te doen. Het uitgangspunt van een kakkerlak is simpel: hij is tevreden met wat hij heeft. Hij gebruikt wat hij vindt. Een panda doet net het omgekeerde: die eet alleen maar twee soorten bamboe en heeft dan nog subsidies nodig om in leven te blijven. Het verschil tussen de twee kan niet groter zijn. En het is duidelijk aan welk een van de twee we een voorbeeld moeten nemen. Wij kweken nu bijvoorbeeld paddenstoelen op koffiegruis. Een bedrijf als Nestlé denkt er niet aan om dat te doen. Zij zijn in hun logica bezig met chocolade, niet met het kweken van paddenstoelen. Dus doen ze het niet. Dat tweedimensionale denken moeten we doorbreken. Daarom zeg ik dat de ondernemer van de toekomst zal denken als een kakkerlak.