Dossier Ook de grensoverschrijdende tabaksmarkt heeft het lastig

Door de opeenvolgende prijsstijgingen van tabak in ons land zijn steeds meer Fransen en Britten geneigd om België te ruilen voor Luxemburg, zelfs als ze daarvoor 100 kilometer verder moeten rijden.

België is dan wel een van de Europese landen met de hoogste prijs voor een pakje sigaretten, maar toch is dat nog steeds goedkoper dan in een aantal buurlanden, vooral dan Frankrijk en Engeland, waar de gemiddelde prijs respectievelijk 10 à 11 euro bedraagt voor Frankrijk en 14 euro voor Engeland. Voor de sigarettenproducenten zijn tabaksaankopen van over de landsgrenzen van groot belang, want ongeveer 25% van de tabaksverkoop in België gebeurt in de buurt van de grenzen. Cimabel, de Belgisch-Luxemburgse federatie van sigarettenfabrikanten, bevestigt de dalende trend in de sigarettenverkoop op de Belgische grensmarkt. De belangrijkste reden daarvoor is de lagere prijs voor sigaretten in Luxemburg, zoals 5,5 euro voor een pakje van 20 Marlboro-sigaretten. Bovendien wordt de sigarettenverkoop ook minder voordelig voor de Duitsers, bij wie de prijs bijna even hoog ligt als in België. Nederland voert dan weer een steeds drastischer tabaksbeleid. De prijs bedraagt er nu 8 euro … en zou volgens verklaringen van de regering tegen 2040 kunnen stijgen tot 40 euro! 

Eén op vijf sigaretten wordt niet in België gekocht

Naast het prijsverschil tussen de verschillende landen zou ook de zwarte markt een negatieve invloed hebben op de tabaksverkoop in België. Zoals we weten verplicht de douane de kopers om hun aankopen van meer dan 200 sigaretten aan te geven, maar in de praktijk gebeurt dat niet noodzakelijk altijd. Uit recent onderzoek, van februari 2023, blijkt trouwens dat één sigaret op vijf die in België wordt gerookt niet in ons land is gekocht en dus geen accijnsinkomsten voor de begroting oplevert. Volgens een raming van Cimabel zou de overheid op die manier maar liefst 845 miljoen euro aan accijnzen per jaar mislopen. “Die illegaal gekochte sigaretten komen vooral uit Bulgarije, Turkije en Roemenië”, aldus Cimabel, dat tegelijk ook stelt dat het beleid om de taksen en accijnzen regelmatig te verhogen steeds minder oplevert voor de staatskas. “In 2022 lagen de inkomsten uit accijnzen en btw op tabaksproducten 128 miljoen euro lager dan in 2021.” 

Cimabel vraagt meer aandacht voor de elektronische alternatieven

Als de inkomsten steeds lager worden ondanks de stijging van de accijnzen, komt dat volgens Cimabel doordat de Belgen hun sigaretten en roltabak steeds minder aankopen via de normale en legale handelskanalen in eigen land. De toenemende illegale handel in tabaksproducten wordt ook bevestigd door het recordaantal opeenvolgende inbeslagnames in ons land. In 2021 vertegenwoordigde het aantal in beslag genomen illegale sigaretten 158 miljoen euro belastinginkomsten, terwijl dat in 2020 nog maar 49 miljoen euro was. Cimabel vindt dat er vooral meer aandacht moet gaan naar de elektronische alternatieven, de verhitte tabaksproducten en de nicotinezakjes, die minder schadelijk zijn voor de gezondheid. “Landen als Nieuw-Zeeland, Japan en Zweden tonen duidelijk dat er dankzij die innovaties een ongeziene vooruitgang mogelijk is in de strijd tegen de schadelijke gevolgen van tabaksverbruik”, aldus Cimabel.