Door de oorlog in Oekraïne is er een nijpend tekort aan zonnebloemolie. In sommige supermarkten zijn er nu al lege rekken. Het lijkt de voorbode te worden van een groter probleem. De Verenigde Naties willen een ‘orkaan van honger’ voorkomen.
“Binnen drie weken is er geen zonnebloemolie meer. Onze frietjesfabrieken hebben dan een probleem”, zo klonk het bij de aankondiging van een nieuw federaal regeerakkoord dat de gevolgen van de stijgende energieprijzen moet aanpakken. Het tekort aan zonnebloemolie wordt aangewakkerd door de oorlog in Oekraïne, dat verantwoordelijk is voor 35 à 45% van de zonnebloemolie die in Europa geraffineerd wordt. Er zijn nog voorraden die enkele weken meegaan, daarna komen er tekorten, zegt Fediol, de Europese associtie van plantaardige olie. Zonnebloemolie is een belangrijk ingrediënt voor onder meer sauzen, mayonnaise, dressings en bakkerijproducten. Het wordt ook gebruikt om voeding te bakken en te frituren. Er zijn alternatieven, waaronder palmolie, maar het tekort zorgt voor een opstoot in de prijzen van de plantaardige olie. Volgens de voedselorganisatie van de VN was er in de voorbije dagen een stijging van 8,5% in de prijsindex van plantaardige olie.
In verschillende landen grijpen retailers in om het tekort aan zonnebloemolie op te vangen. Dat is het geval in Duitsland, waar Aldi, Rewe en Netto vandaag al kampen met lege rekken. Aldi Süd wil beletten dat klanten gaan hamsteren en beperkt de aankoop van zijn huismerk van zonnebloemolie tot 4 flessen per klant. Ook elders rantsoeneren retailers het aanbod van zonnebloemolie. Het tekort kan de voorbode zijn van een bredere voedselcrisis die vooral armere lanen zal treffen, waarschuwt VN-topman Antonio Guterres. Rusland en Oekraïne verbouwen 30 procent van alle tarwe in de wereld. Rusland beperkt de export van tarwe, gerst en rogge om prijsstijgingen te voorkomen en de bevoorrading in eigen land veilig te stellen. Ook bij de basisproducten dreigt een tekort en fors stijgende prijzen. Guterres kondigde een crisiseenheid aan voor voedsel, energie en financiën op het VN-hoofdkwartier van New York. “We moeten er alles aan doen om een orkaan van honger en een ineenstorting van het wereldwijde voedselsysteem te voorkomen”, aldus de secretaris-generaal.
