Varkenscrisis: Retailers zijn solidair, maar kunnen niet de sleutel zijn tot de oplossing
Het akkoord dat afgelopen zomer in het ketenoverleg bereikt was met de varkenskwekers, ligt plots aan diggelen. Niet omdat de retailsector niet bereid was om een akkoord te sluiten, wel integendeel. Comeos, de organisatie die de handel vertegenwoordigt, wijst er bij monde van CEO Dominique Michel op dat het engagement van eind augustus simpelweg juridisch niet uitvoerbaar was.
Alle partijen rond de tafel, ook het Agrofront, hebben ondertussen erkend dat de bezwaren van de mededingingsautoriteit gegrond waren. Bovendien kunnen we ons inbeelden dat Europa de wenkbrauwen zou gefronsd hebben bij een financiële inspanning van de retailers naar de boeren toe, die in feite onrechtstreeks door de consument zou betaald worden. Uit solidariteit bewust meer betalen voor het vlees dat je in je winkels verkoopt is één zaak, een forfaitair bedrag ophoesten voor elk dier dat gekweekt wordt iets heel anders. Vooral omdat een groot deel van de gekweekte varkens in ons land bestemd is voor de export. Dat zou dus neerkomen op het financieren van competitieve exportprijzen door binnenlandse consumptie, wat op Europees niveau natuurlijk als een verstoring van de markt gezien zou worden.
Keuzes maken
Terug naar af dus, althans toch wat de varkensvleessector betreft. In feite is de kern van het probleem dat we vandaag zien dezelfde als die van de problematiek die we in ons magazine van september (Gondola Magazine #210) al bespraken. De marktsituatie is sinds augustus immers niet verbeterd. Integendeel: de prijs per kilo voor varkenvlees is zelfs nog verder gedaald, met zo'n 15 cent. De feiten maken duidelijk dat er keuzes zullen moeten gemaakt worden in de vleessector. Ofwel gaan de producenten voor een gerationaliseerde productie, waarbij ze zich toeleggen op specifieke producten met toegevoegde waarde en een bijpassende (lees: hogere) prijs, een gegeven waar men in de distributiesector ongetwijfeld rekening mee zal houden. Ofwel gaat men verder op het pad van de grote (over)productie, waarbij men vooral inzet op export, en zal men de risico’s die deze keuze met zich meebrengt moeten aanvaarden. En die zijn niet gering.
Steun van retail
Dat zorgt uiteraard voor grote zenuwachtigheid bij de landbouworganisaties, die ondertussen niet bij de pakken blijven zitten. Wat juridisch gezien onmogelijk was in het kader van een algemeen akkoord (financiële steun van de grootdistributie), proberen zij nu via bilaterale contacten te bekomen. Ze bezoeken de retailers één voor één afzonderlijk, en proberen individuele afspraken te maken rond extra steun. Blijft het feit dat ook dit soort akkoorden niet door de beugel kunnen, en dat de distributeurs in geen geval kunnen overgaan tot het afsluiten van pure prijsafspraken! Wat niet op contractuele wijze kan worden bekomen, kan echter wel op vrijwillige basis. De drie grootste supermarktketens in ons land (Colruyt, Carrefour en Delhaize) hebben dan ook meteen laten weten dat ze niet op hun belofte terugkomen, en besloten de kwekers tijdelijk extra te betalen voor hun vlees. De ene betaalt 3 euro extra per varken, de andere 10 cent per kilo. Laat echter één ding duidelijk zijn: deze tijdelijke inspanning van de distributeurs kan in geen geval betekenen dat de varkenskwekers hun lot nu volledig en uitsluitend in handen van de retailers kunnen leggen. Deze zullen op termijn ongetwijfeld via hun eigen beproefde, kwalitatieve bevoorradingskanalen de klemtoon gaan plaatsen voor de steun die ze aan de sector willen geven. De nu onderhandelde vrijwillige bijdrage van de distributeurs biedt ten andere minder zuurstof aan de varkenssector dan het akkoord dat in augustus werd ‘geforceerd’, gezien het feit dat het bedrag dit keer verbonden is aan het effectief aangekochte volume, en niet aan het totale varkensbestand…
Vooral export
Op korte termijn bevinden de Belgische varkenskwekers zich dus alweer in een benarde positie. We hopen uiteraard dat hier snel een oplossing voor gevonden wordt, maar evengoed hopen we dat deze situatie bij de consument niet zal leiden tot de indruk dat alle problemen van de varkenssector terug te leiden zijn tot de opstelling van de grootdistributie in deze materie. Zeker niet nu het net zij zijn die er ondanks de hevige concurrentiestrijd mee akkoord gaan om de producenten financieel te steunen. Een gegeven dat des te duidelijker tot uiting komt wanneer we er de cijfers van Comeos bijhalen, dat laat weten welk aandeel de distributiesector nu precies vertegenwoordigt in het totale plaatje: 6,8%… Alstublieft! Hoewel ze solidair zijn, ligt de sleutel tot een oplossing van deze crisis dus echt niet alleen bij de retailers in ons land.
Lees ook:
KETENOVERLEG VARKENSVLEES VINDT GEEN OPLOSSING