De aanhoudende vluchtelingencrisis, de terreurdreiging in Europa, de mogelijke Brexit en de blijvende malaise in de belangrijkste groeilanden verzwakken het vertrouwen van de Europese consument. Ook in België kregen de optimistische economische verwachtingen van de shopper een opdoffer. Dat blijkt uit een onderzoek van GfK.
GfK ondervroeg 40.000 representatieve mensen in 28 Europese landen om het consumentenklimaat in Europa te onderzoeken. Het studiebureau stelde vast dat het vertrouwen en vooral de economische vooruitzichten en inkomensverwachtingen van de Europese consument verzwakte in het eerste kwartaal van 2016. Vooral door de dominante thema's zoals de vluchtelingencrisis, de ontruiming van de “jungle” in Calais, de verhoogde terreurdreiging (al vonden de aanslagen in Brussel pas na de GfK-metingen plaats), de eventuele uittrede van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie en de conjuncturele zwakke fase in groeilanden als Rusland, Brazilië en China.
“Al deze verschillende dingen maakten de Europese consument duidelijk onzeker”, klinkt het bij GfK. “Vooral de economische verwachtingen zakten in bijna alle landen aanzienlijk ten opzichte van december. In Griekenland, bijvoorbeeld, daalden ze tot op hetzelfde niveau als tijdens de zwaarste periode van de schuldencrisis. Het dalen van de economische verwachtingen had ook een invloed op de inkomensverwachting van de Europese consument. Die moest in de meeste landen ook erg aanzienlijke verliezen voor lief nemen. Het GfK-consumentenklimaat voor de EU28 daalde duidelijk in het eerste kwartaal: van 12,2 punten in december naar 9 punten in maart.”
België: Optimisme krijgt opdoffer
Het voorzichtige optimisme dat zich eind vorig jaar bij de Belgische consument langzaam had ingezet, kreeg in het eerste kwartaal van 2016 (nog voor de aanslagen van 22 maart) al meteen een opdoffer. “Ondanks bemoedigende groeicijfers voor de afgelopen maanden daalden de economische verwachtingen in maart tot -0,5 punt, tot onder het langetermijngemiddelde van 0 punten. In december klokte de indicator nog af op 15,6”, klinkt het.
De Belgen rekenen ook verder niet op loonstijgingen. De inkomensverwachting lag aan het eind van het eerste kwartaal namelijk op -22,9 punten, een daling van 6,7 punten tegenover december vorig jaar.
Toch is de consument duidelijk bereid om geld te besteden aan hoogwaardige producten en diensten. De koopbereidheid in maart lag op 23,5 punten, het hoogste niveau sinds november 2010.
Belgisch consumentenvertrouwen zakt
Ook uit de barometer van de Nationale Bank van België blijkt dat het vertrouwen van de Belgische consument erop achteruitgaat. De indicator van het consumentenvertrouwen is in april immers voor de vierde opeenvolgende maand gedaald. Algemeen zakte de indicator in april van -7 punten naar -8 punten, het laagste peil sinds oktober 2015.