De markt van de e-food, de online bestellingen van voedingsproducten, groeit internationaal zeer fors. In de meeste landen blijft het marktaandeel echter nog steeds marginaal. De remmende factor is en blijft de logistiek en de organisatie van de leveringen.
De digitalisering en de e-commerce zijn twee belangrijke thema’s op de ‘transport logistic’ beurs in München, de grootste ter wereld op gebied van logistiek, die nu plaatsvindt . Daarbij gaat er ook veel aandacht aan de logistiek van de verse producten.
In Duitsland is, net als in de meeste landen wereldwijd, e-food de snelste groeier van de onlinehandel. Toch blijft het marktaandeel zeer gering. De omzet is in dat land nog maar 1,3% van de totale omzet van de handel in levensmiddelen. Ter vergelijking: in België vertegenwoordigt de online handel van food en nearfood naar schatting 1,1% van de totale omzet.
Toch zijn er landen waar de marktaandelen veel hoger zijn. Volgens cijfers van Kantar Worldpanel waren in 2016 de tien grootste markten in de wereld van online levensmiddelenverkopen (in procent tegenover de totale omzet van de sector):
1. Zuid Korea: 16,6%
2. Japan: 7,2%
3. Groot-Brittannië: 6,9%
4. Frankrijk 5,3%
5.Taiwan 5,2%
6.China 4,2%
7. Tsjechië: 2,1%
8. Spanje: 1,7%
9. Nederland: 1,7%
10. Verenigde Staten: 1,4%
Bevolkingsdichtheid
Het zeer hoge marktaandeel in Zuid-Korea en in Japan kan men uitleggen door de zeer grote bevolkingsdichtheid en de hoge graad van urbanisering. Ook in het VK, dat als een rijpe markt kan worden beschouwd, speelt deze laatste factor een grote rol. Londen is een megastad geworden waar e-commerce welig tiert, onder andere wegens de steeds hogere huurprijzen die de fysieke winkels moeten betalen.
In landen en regio’s met een kleinere bevolkingsdichtheid is het organiseren van de leveringen van e-Food een bijzonder grote uitdaging. Maar zelfs in de steden is het uitbouwen van een uitgekiende logistiek moeilijker dan voor de ‘gewone’ e-commerce. Een voorbeeld: het is niet gemakkelijk om aangepaste locaties te vinden voor het neerzetten van een stadsdistributiecentrum in het midden of zelfs aan de rand van een stad. Voor verse voeding is dat nog moeilijker, omdat ook koelcellen moeten worden geïnstalleerd.
Ook blijkt het organiseren van de leveringen aan huis van e-Food veel moeilijker is dan de ‘conventionele’ e-commerce goederen. Men moet nog meer werken met bepaalde vensters tijdsvensters om zeker te zijn dat de klant thuis is, de logistieke keten moet naadloos zijn en de koude keten mag nooit onderbroken worden.
Pure players hebben het moeilijk
Die hele logistieke keten is dan ook zeer duur. Voor de supermarkten speelt de fysieke aanwezigheid in de steden in hun voordeel, omdat de leveringen van daaruit kunnen georganiseerd worden of daar ophaalbalies kunnen worden geïnstalleerd. Voor de ‘pure players’ is het dan ook zeer moeilijk om rendabel te opereren.
Een voorbeeld: de Britse pure player Ocado, die in 2000 gestart is, heeft tot 2014 moeten wachten op zijn eerste winstcijfers. Daarom wordt er ook getwijfeld aan de rendabiliteit van Amazon Fresh. Deze dienst wordt n slechts 20 steden wereldwijd aangeboden – vooral in de VS – en in enkele grootsteden als Londen, Tokyo en Berlijn. Zeker buiten de grootsteden zal ook voor de Amerikaanse webgigant de logistiek van bederfbare producten een enorm struikelblok blijven. Dat legt meteen ook uit waarom Amazon in de buurt van Seattle experimenteert met twee fysieke ‘click and collect’ winkels.