Update. De Europese Unie en Glyfosaat: bosbranden blussen met een emmer water

Update 19 mei

In de commissie van de lidstaten werd op 18 en 19 mei opnieuw vergaderd over de verlenging van de vergunning voor glyfosaathoudende onkruidverdelgers. Waar men eerder tot een, naar onze mening opmerkelijk advies was gekomen, lijkt nu een eensgezindheid verder weg dan ooit. Er is dus nog geen beslissing pro of contra genomen, hoewel de vergunning verstrijkt op 30 juni en de deadline dus "onhoudbaar kort" wordt. Als de lidstaten uiteindelijk niet tot een vergelijk komen, zal de Europese Commissie zélf de knoop moeten doorhakken. Wordt vervolgd...

De EU heeft gisteren uiteindelijk een beslissing genomen over glyfosaat houdende onkruidverdelgers. De betreffende commissie opteert uiteindelijk voor het verder vergunnen van het gebruik door de professionelen (landbouw, groendiensten, etc). Privé gaat glyfosaat, vooral gekend onder de merknaam Roundup, uit de handel als de uiteindelijke stemming (naar alle waarschijnlijkheid 18-19 mei 2016) dit advies volgt.

Opmerkelijk en tegenstrijdig

De keuze van de EU is opmerkelijk. Als men ervan uit gaat dat glyfosaat inderdaad schadelijk is voor de volksgezondheid wanneer het in grote hoeveelheden in de natuur (grondwater) terechtkomt, dan is het de logica zelve om de grote hoeveelheden in te perken. Dat doen door het particuliere gebruik te verbieden, is zoals een bosbrand blussen met een strandemmertje water!

Diverse studies hebben reeds aangetoond dat het gebruik van glyfosaat vooral in agrarische toepassingen de laatste twee decennia verveelvoudigd is. In de US bijvoorbeeld steeg het gebruik van ongeveer 3.000 ton in 1987 naar 109.000 ton in 2014!

De hele discussie rond glyfosaat gebeurt op basis van een studie van het IARC (International Agency for Research on Cancer) dat het product als “waarschijnlijk kankerverwekkend” bestempeld. Weze opgemerkt dat blootstelling aan de zon en alcohol kankerverwekkend zijn. We verwijzen hier bijvoorbeeld naar diverse artikels van het CTGB, het Nederlandse college van wetenschappers en dokters die de toelatingen regelen voor gewasbeschermingsmiddelen en biociden, die overigens ook in onderhoudsproducten aanwezig zijn.

Gondola vroeg dan ook meteen de mening van Professor Jan Tytgat, toxicoloog aan de KULeuven over deze beslissing: “Dit staat haaks op de wetenschappelijke inzichten mbt. glyfosaat. Het is juist door het enorm gebruik (tonnen per EU-lidstaat) enerzijds, en de onderschatte stabiliteit in de bodem (door binding met metalen en chelaatvorming) anderzijds, dat glyfosaat aantoonbaar is gebleken in o.a. oppervlaktewater, grond, en dus ook in groenten, zelfs bier... De bijdrage hiervan door particulier gebruik is verwaarloosbaar (zeg maar nihil), in tegenstelling tot het grootschalig, professioneel gebruik.”

Politiek spel

Chris Van Wesemael, specialist in de DIY en Garden business kan zich niet van de indruk ontdoen dat de hele beslissing haar grondslag vindt in politieke lobbying (zowel pro als contra).

“Is het toeval dat dit compromis tot stand kwam onder impuls van de EVP-fractie?”, stelt Chris onomwonden. “Als ik lees dat CD&V-er Tom Vandenkendelaere dit akkoord verdedigt, dan stel ik me daar vragen bij. (zie DS website van 13/4) “Vandendenkelaere komt uit Roeselare, landbouwgebied bij uitstek, en genoot zijn opleiding o.a. aan Het Klein Seminarie. Dit is algemeen geweten een “Boerenbond-bastion” en de Boerenbond is één van de belangrijkste pijlers van CD&V. Zijn specialisatie is dit domein evenmin, als Master in Internationale relaties, maar hij is een graag geziene gast in landbouwmiddens en gebruikt in columns maar al te graag beeldspraak die naar de landbouw verwijst.” (zie website JongCD&V bijvoorbeeld).

Beperkte verlenging

De vergunning zal volgens de aanbevelingen niet voor de standaard periode van 15 jaar worden toegekend, doch is beperkt tot 7 jaar.

“Op die manier heeft men de hete aardappel – om in landbouwtermen te blijven – doorgeschoven naar de volgende legislatuur”, vervolgt Chris. De Verkiezingen voor het Europarlement vinden plaats in mei 2019. Of de EVP-fractie dan nog de grootste zal zijn, is gezien de recente politieke verschuivingen zeer de vraag.

Reacties

Wij vroegen Scotts Benelux, verdeler van Roundup, de meest verkochte onkruidverdelger voor particulier gebruik om een reactie. Filip Meyermans, marketingmanager, kon ons enkel melden “zeer verrast te zijn” door deze beslissing.

Bij fabrikant Monsanto lijkt men in snelheid gepakt. Sarah Driessens, Lawn & Garden Regulatory and Business support Manager International deelt ons mee verrast te zijn dat het hele debat is verschoven naar het particuliere gebruik. “Ook onderhoudsproducten voor het huishouden bevatten producten die mogelijk cancerogeen zijn, uiteraard àls ze in hoge concentraties zouden worden gebruikt”. Bij Monsanto wacht men de uiteindelijke stemming in mei af alvorens verder te reageren.