Bezoek aan de koffiebranderij van Aldi in Weyhe (Bremen)

Naar aanleiding van de internationale dag van de koffie en zijn 111-jarig bestaan, nodigde Aldi een select groepje journalisten uit om een kijkje te nemen achter de schermen van zijn koffiebranderij in Weyhe, nabij Bremen. Gondola was erbij.

Weyhe mag misschien niet direct een belletje doen rinkelen, toch is het dé koffiehoofdstad van Europa dankzij zijn strategische ligging in de buurt van belangrijke havens waaronder Hamburg en grootsteden als Rotterdam. Daarom moesten Aldi-grondleggers: Karl en Theo Albrecht niet lang nadenken voor ze hun koffiebranderij er in 1966 oprichtten. De fabriek produceert alle koffie- en theeproducten van Aldi: goed voor in totaal 150 producten. “Waar er vroeger enkel verpakkingen van 500 gram filterkoffie werden gemaakt, is het assortiment over de jaren heen uitgebreid met pads – een heel belangrijk segment voor markten als België, Nederland en Frankrijk – en later ook met koffiebonen, wat dan vooral in Duitsland erg goed scoort”, vertelt Felix Regehr, managing director voor Markus Kaffee. “Koffiebonen zitten trouwens in de lift, dat zien we in heel Europa door de opkomst van volledig automatische koffiemachines, al blijft het nog steeds een klein segment tegenover pads en filterkoffie.” De Aldi-fabriek in Weyhe strekt zich uit over een oppervlakte van 16.000 m2 en telt zo’n 180 medewerkers. In totaal wordt er jaarlijks maar liefst 33.000 ton koffie en thee geproduceerd, goed voor een omzet van meer dan 230 miljoen euro per jaar. “Koffie is een heel belangrijke categorie voor ons, aangezien het een enorm groot aandeel heeft in verschillende landen ”, vervolgt Felix Regehr. 

In de koffiebranderij van Aldi staat alles in het teken van efficiëntie. Zo is het gebouw opgedeeld in twee verdiepingen zodat er meer productie kan zijn, worden er onbemande heftrucks ingezet die de palletten naar het magazijn brengen voor opslag, maar werden er ook op productniveau wijzigingen doorgevoerd. Zo werden de verschillende koffiehuismerken, waaronder Moreno en Markus Kaffee, samengebracht en in 2023 omgedoopt tot ‘Barissimo’. “Die nieuwe naam en packaging is aantrekkelijker en het is meteen duidelijk dat het over koffie gaat”, verklaart Felix Regehr. “Daarnaast hebben we ook het aantal producten (-50%) en het aantal blends (40%) teruggebracht van respectievelijk 94 en 25 stuks tot 47 en 15 stuks, waardoor we onze productiekosten konden verminderen en de efficiëntie konden verhogen. Bovendien kunnen we nu 9% meer producten in de winkelrekken aanbieden omdat sommige producten die voorheen enkel in bepaalde landen aanwezig waren, zoals bijvoorbeeld het Spaanse Mezcla-assortiment, nu bijvoorbeeld ook in België worden aangeboden aangezien de productinformatie ook in het Nederlands op de verpakking staat. En dat levert ons een belangrijke winst op.” Al moet ook opgemerkt worden dat een naamsverandering ook gepaard gaat met een kleine terugval in de omzet. “Mensen kenden het nieuwe merk ‘Barissimo’ nog niet, waardoor we een kleine drop in de cijfers zagen. Al merken we dat er ondertussen in België veel positieve feedback op het nieuwe huismerk is gekomen”, vult hij aan.

Prijs robusta fors gestegen

Aldi importeert groene koffiebonen uit 3 verschillende continenten: Azië (Vietnam, India …), Afrika (Ethiopië, Oeganda, Tanzania …) en Latijns-Amerika (Colombia, Honduras, Brazilië …). Daarbij gaat het zowel om arabica- als robustakoffiebonen. “Ik wil graag een mythe uit de wereld helpen: velen zeggen weleens dat arabica duurder of beter is dan robusta, maar dat klopt niet”, vertelt Antje Raupach, teamlead international buying bij Aldi Nord. “Arabica heeft gewoon een mildere smaak, terwijl robusta eerder straffer is. En wat de prijzen op de beurs betreft: die zijn enorm volatiel, maar over het algemeen zijn beide koffiebonen even duur. Vroeger was de Robusta-koffieboon een pak goedkoper, maar het laatste jaar is dat veranderd omdat de vraag naar robusta enorm is gestegen onder meer door de trend naar volledige koffiebonen.” Anderzijds investeren ook steeds meer koffieboeren in robusta. “Dat heeft te maken met de opwarming van de aarde. Robusta-koffiebonen kunnen tegen een hogere temperatuur, waardoor ze interessanter worden rekening houdend met de klimaatverandering”, vervolgt ze.

Doordat Aldi zijn koffiebonen zowel uit landen boven als onder de evenaar importeert, is het mogelijk om heel het jaar door koffie te voorzien. "De oogst in de landen ten noorden van de evenaar is immers voorzien van september tot en met december, terwijl die ten zuiden van mei tot en met augustus loopt", verklaart Antje Raupach.

Productieproces

Maar hoe verloopt het productieproces eens de koffiebonen zijn geoogst en via schepen worden vervoerd naar de haven in Hamburg? "Eens de koffiebonen zijn aangekomen in de haven, worden ze opgeslagen in een stockageplaats in Bremen. Daar worden de blends samengesteld, waarna ze per vrachtwagen naar onze koffiebranderij in Weyhe worden vervoerd. Vanaf hier begint het echte productieproces", licht Antje Raupach toe. "Als de koffiebonen hier toekomen, worden ze meteen onderworpen aan een kwaliteitscontrole om te kijken of de groene koffiebonen bijvoorbeeld wel de juiste kleur of vochtigheidsgraad hebben. Nadien worden ze geroosterd om zo de verschillende smaakprofielen te ontwikkelen." In totaal bezit Aldi 5 roostermachines: 2 voor de koffiebonen en 3 voor koffiepads en filterkoffie. "Dat we aparte roostermachines hebben voor onze koffiebonen heeft te maken met het feit dat deze heel moeten blijven en dus niet gekraakt mogen worden, terwijl dat bij koffie voor pads en filterkoffie juist essentieel is om bepaalde smaken te verkrijgen. Afhankelijk van de uiteindelijke koffiesoort worden de bonen tijdens het roosteren tussen de 200 à 240 °C verwarmd. Vervolgens wordt er steekproefgewijs een kwaliteitscontrole gehouden, dat gebeurt trouwens in elke stap van het productieproces", vervolgt Raupach.

Eens de geroosterde koffiesoorten zijn afgekoeld worden ze naar de verpakkingsruimte gebracht, waar 16 verpakkingsmachines (9 voor koffiepads, 6 voor filterkoffie en 1 voor volledige koffiebonen) aan de slag gaan om de juiste hoeveelheid koffie in de juiste verpakking te krijgen. "Elke machine heeft zijn eigen werking. Bij de filterkoffie bijvoorbeeld wordt de verpakking vacuüm getrokken om de versheid te garanderen. Bij de koffiebonen wordt dan weer een ventiel met verluchtingsgaten toegevoegd aan de verpakking, zodat de gassen die tijdens de productie zijn vrijgekomen, kunnen ontsnappen. Anders ontploft de zak", getuigt ze. "Op het einde wordt elk zakje – dat geldt trouwens ook bij het samenstellen van de koffiepads – nog eens apart gewogen zodat we zeker zijn dat elke verpakking de juiste hoeveelheid koffie bevat. Verpakkingen die niet het ideale gewicht hebben worden uitgesorteerd, al wordt de koffie wel opnieuw gebruikt in het productieproces."

Van zodra de koffie verpakt is, worden de pakketten gebundeld in kartonnen verpakkingen en gaan ze via een transportband naar de ruimte waar ze op pallets worden geplaatst. "We kunnen 12 pallets tegelijk klaarmaken. Die worden vervolgens door geautomatiseerde, onbemande heftrucks naar ons magazijn gebracht, waar er plaats is voor in totaal 11.000 pallets. Van daaruit worden ze met trucks naar andere landen gebracht, waar klanten ze vervolgens in de rekken kunnen ontdekken", besluit Antje Raupach.