Op zijn vierenveertigste heeft de nieuwe CEO van Carrefour meer dan één troef in handen: hij is jong, heeft tot hiertoe een foutloos parcours gereden, heeft met succes andere ondernemingen uit het slop gehaald, is zeer digitaalvaardig en vooral, hij is de vertrouwensman van een belangrijke aandeelhouder. Er wachten hem uiteraard nog een heel pak nieuwe uitdagingen: zo wordt het zijn taak om de Franse hypers weer te versterken, en voor zichzelf een legitimiteit te creëren binnen de groep.
Dat Alexandre Bompard op 9 juni werd aangeduid om de Carrefour Group te gaan leiden, is verre van verwonderlijk. De kopman van Fnac Darty werd immers gezien als dé grote favoriet om Georges Plassat op te volgen. De recente geruchten dat uiteindelijk Alain Caparros deze taak op zich zou nemen, klonken immers weinig overtuigend. De Franse baas van de Duitse retailgroep Rewe mag dan wel klaar zijn om over enkele dagen en na 11 jaar van flamboyante heerschappij de leiding van zijn keten af te staan, we zagen deze temperamentvolle handelaar toch moeilijk een groep leiden waar hij niet helemaal zijn handen vrij zou hebben en waar hij op diplomatische – of politieke – wijze de relaties en de evenwichten met de aandeelhouders zou moeten vrijwaren. Caparros had trouwens zelf al aangegeven niet geïnteresseerd te zijn.
Vanaf eind 2016 ging Georges Plassat actief op zoek naar een opvolger. Hoewel zijn mandaat nog tot eind 2018 liep, wou hij er vroeger mee stoppen. Kwestie van gezond te blijven, en in het volle besef dat de groep voor serieuze uitdagingen staat. De balans van Georges Plassat is zonder twijfel positief. Deze pure commerçant zette alle neuzen weer in dezelfde richting, en keerde na de ietwat megalomane uitspattingen tijdens de periode Olofsson back to basics. Hij genoot van een grote geloofwaardigheid binnen de groep, en het is ook daar dat hij het liefst zijn opvolger gevonden zou hebben. Er moest echter vooral beantwoord worden aan de verwachtingen van een aantal belangrijke aandeelhouders, waaronder Bernard Arnault, de familie Moulin (eigenaar van de Galeries Lafayette en tegenwoordig de grootste aandeelhouder van de Carrefour Group, vertegenwoordigd door Philippe Houzé) en de machtige Braziliaanse familie Diniz. Alexandre Bompard was duidelijk de favoriete keuze van Bernard Arnault, die de nieuwe CEO binnenloodste bij Carrefour.
Generatie Macron
De loopbaan van Alexandre Bompard is typisch voor de Franse elite met een vorming aan de ‘Sciences-Po’ en aan de ENA, die vaak rechtstreeks leidt naar de antichambres van de politiek en het staatsbestuur. Ze loopt trouwens gelijk met die van de Emmanuel Macron, de blitse jonge president van de republiek die alle zekerheden en gewoonten in de Franse politiek overboord lijkt te gaan gooien. In deze tijden van Macron-mania is het profiel van Alexandre Bompard perfect op het gebied van zowel generatie als cultuur. Hij is jong, ambitieus, pragmatisch en een cultfiguur. In een land waar de politiek en het zakenmilieu hand in hand gaan is het belangrijk om tot deze kringen te behoren als je carrière wil maken, zelfs al moeten we er in dit geval eerlijkheidshalve bij vermelden dat Alexandre Bompard ook veel te danken heeft aan zijn eigen talent. Als inspecteur van financiën en later raadgever van toenmalig premier François Fillon, slaagde hij erin om vanaf 2004 de rekeningen van Canal+ weer in orde te brengen en vervolgens de leiding te nemen van radiozender Europe 1, die hij een nieuw elan gaf. Het zijn die successen die Fnac ertoe aanzetten om hem eind 2010 tot voorzitter te benoemen. Van 2011 tot 2017 zal hij op kundige wijze de strategie uitstippelen van een keten die zware klappen heeft gekregen door de opkomst van het digitale en de e-commerce. Zijn grootste wapenfeit is zonder enige twijfel het na een zwaarbevochten strijd binnenhalen van Darty (waar ook Vanden Borre toe behoort).
En laat het nu net de domeinen van het digitale en de e-commerce zijn waar Carrefour op dit ogenblik naarstig bezig is zich te manifesteren, na een aantal overnames zoals die van de webshop Rue du commerce. Voor de kleinhandel in het algemeen en voor de hypers in het bijzonder is de e-commerce een niet te verwaarlozen concurrent. Het is dus belangrijk voor Carrefour om daar zelf zijn plaatsje onder de zon te veroveren, het soort van strategisch imperatief waar Bompard wel kaas van gegeten heeft.
De eerste keuzes onder de loep
Ook wat de Franse hypermarkten betreft moeten er echter knopen doorgehakt worden. Dit deel van het winkelpark heeft duidelijk een oppepper nodig. Plassat, met zijn gezond verstand en zijn realpolitiek, was goed geplaatst om dit te doen en werd door zijn personeel op handen gedragen. Zo’n man opvolgen en het vertrouwen winnen van de staf wordt voor Alexandre Bompard een hele opgave, net als het vinden van een evenwicht in zijn verhoudingen met de aandeelhouders die betrokken willen worden in de besluitvorming. Tussen Fnac-Darty en Carrefour is er uiteraard een gigantisch schaalverschil: de laatste is tien keer groter dan de eerste. En ook het beroep is heel verschillend. Als je bij Carrefour in de eerste divisie wil spelen kun je niet alleen heersen. Je hebt alle beschikbare interne talenten nodig, die die de voedingshandel kennen als hun broekzak. Met wie gaat de nieuwe CEO zich omringen? Wie krijgt de sleutelposities in handen, zoals bijvoorbeeld die van directeur van de Franse hypermarkten? Wordt het een financieel expert, of een ondernemer? Een manager, of een kenner van het huis en het beroep? Binnen Carrefour zullen die toekomstige benoemingen waarschijnlijk op de voet gevolgd worden, en daarmee het tactische spel van de nieuwe coach. Maar ook bij Carrefour België wordt de evolutie ongetwijfeld met argusogen bekeken. Men herinnert zich daar immers nog levendig de energie van een zekere Gérard Lavinay, die sinds hij de transformatie van de voormalige Franse Dia’s heeft afgerond, vandaag enigszins vanuit de schaduw lijkt te opereren…