De biomarkt groeide vorig jaar opnieuw met dubbele cijfers. De totale bestedingen van biologische producten stegen in 2016 met 12%. Het totale aantal biokopers en de aankoopfrequentie zitten ook in een stijgende lijn. Dat blijkt uit een onderzoek van GfK in opdracht van VLAM, dat verschenen is in Gondola Magazine.
De Belgische gezinnen besteedden vorig jaar ruim 586 miljoen euro aan biologische producten. Dit was 12% meer dan in 2015. Vlaanderen heeft hierin een aandeel van 257 miljoen of 44%. Met dit aandeel blijft Vlaanderen onder de verwachtingen indien men het vergelijkt met zijn bevolkingsaandeel van 57%. De groei van de biobestedingen is sterker dan de bescheiden groei van 1,9% van de totale voedingsbestedingen en de voedingsinflatie van 2,8%. De stijging bij bio wordt vooral verklaard door een verdere groei van de penetratie en een hogere aankoopfrequentie.
AGF is de belangrijkste categorie
De biobesteding bestaat voor ruim één derde uit AGF-producten. Bij gangbare producten is dit aandeel van AGF slechts één vijfde. De categorie ‘vlees, vis en ei’ neemt een kwart van de biobestedingen voor haar rekening en is krimpend. Deze categorie is voor de gangbare producten echter veel aanzienlijker (37%). Het zuivelaandeel schommelt zowel bij bio als bij het gangbare circuit rond de 20%. De graanproducten nemen bij bio en gangbare producten ook een gelijkaardig aandeel in, namelijk 12%.
Het aantal biokopers op hoogste peil ooit
Het aantal biokopers van verse voeding bereikte vorig jaar een hoogtepunt. Het aantal kopers dat op jaarbasis minstens eenmaal een vers bioproduct koopt, steeg in 2016 tot boven de 90%. De biobestedingen worden voor 60% gerealiseerd door de gezinnen die minstens wekelijks bio kopen.Deze groep maakt 11% uit van de kopers en het aandeel van deze frequente biokopers neemt toe.
Binnen de productgroepen zijn er grote verschillen in kopersaantallen. Het aantal kopers steeg in 2016 voor alle categorieën behalve voor vlees. Deze categorie die op lange termijn fors nieuwe biokopers wist aan te trekken, deed het vorig jar minder goed.
De kopers van biogroenten vormen veruit de grootste groep. Zo’n 65% van de Belgische gezinnen kopen wel eens biogroenten. Fruit is de tweede populairste productgroep binnen het bioassortiment, met 48% kopers. Sinds 2005 is het kopersaantal voor fruit ruim verdubbeld. Op de derde plaats komt zuivel met 46 kopers op honderd en dit aantal groeit van jaar op jaar. De biobroodkopers nemen de vierde plaats in. Hier koopt één op de drie Belgische gezinnen wel eens een biobrood.
Het aantal kopers van bio-eieren volgt op de vijfde plaats met 24%. De sterkste groei noteerden we bij bio-aardappelen. Hier verdubbelde het aantal kopers van 10 naar 20 op honderd. Vlees, gevogelte en vleeswaren konden geen nieuwe bioklanten aantrekken en stagneerden op hetzelfde niveau als in 2015. Het rijtje wordt afgesloten door de vleesvervangers met 8 kopers op 100.
Marktaandeel bio stijgt en varieert sterk van product tot product
Het marktaandeel van de biologische versproducten in België blijft beperkt maar groeit gestaag en bedraagt nu 3%. Het marktaandeel van bio verschilt wel sterk van product tot product. De vleesvervangers hebben met 24% het grootste marktaandeel. Een andere categorie met een hoog bioaandeel is ‘eieren’. Het marktaandeel van bio-eieren bedroeg vorig jaar 14%. De AGF-categorie heeft een iets hoger bioaandeel dan gemiddeld, namelijk 6,6% voor groenten, 4,3% voor fruit en 5% voor aardappelen. Zuivel zit met een bio-aandeel van 3% net op het gemiddelde. Brood, gevogelte en vlees zitten onder het gemiddelde. Vleeswaren bengelen achteraan met het laagste bioaandeel van 0,9%.
Welgestelde gezinnen en tweeverdieners: groeiers op lange termijn
De alleenstaanden, zowel oud als jong, hebben het hoogste bioaandeel van 4 à 6%. In absolute cijfers zijn de welgestelde gezinnen met kinderen en de welgestelde gepensioneerden de belangrijkste groep biokopers. Samen zijn zij verantwoordelijk voor de helft van de biobestedingen terwijl zij slechts 39% van de bevolking vertegenwoordigen.
De grootste stijging qua bio-aandeel, in de periode 2008 tot 2016, vinden we bij de welgestelde gezinnen met kinderen en vooral bij de tweeverdieners zonder kinderen. Huishoudens met kinderen met een beperkt inkomen hebben het laagste bio-aandeel, namelijk 1%. Deze bevolkingsgroep heeft zijn bio-aandeel wel verdubbeld sinds 2008. De introductie en uitbouw van heel wat bioproducten in hard discount ligt aan de basis van deze evolutie. De gepensioneerden en de koppels met één kostwinner hebben een gemiddeld bioaandeel dat matig groeit.
Hard discount is grootste groeier
De klassieke supermarkt (Dis 1) verloor terrein sinds 2008 maar blijft het grootste biokanaal met 41,5% marktaandeel. Op de tweede plaats volgt het gespecialiseerde kanaal (speciaalzaak/natuurvoeding/superettes waaronder ook Bioplanet) met een aandeel van zo’n 31%. De buurtsupermarkt is het derde belangrijkste kanaal voor biovoeding met een marktaandeel van iets meer dan 10% maar de hard discount zit de buurtsupermarkt op de hielen. Met een marktaandeel van 9,4% blijft hard discount een bescheiden speler op de biomarkt maar het is wel het sterkst groeiende kanaal. De rechtstreekse verkoop (hoeve en boerenmarkt) en de openbare markt schommelen rond de 4 à 5% marktaandeel.
Prijsverschil
Biologische versproducten zijn gemiddeld een derde duurder dan gangbare producten en dit prijsverschil blijft nagenoeg stabiel over de jaren heen. Er zijn wel grote verschillen per product. Het grootste verschil is er bij eieren. Een bio-eitje is dubbel zo duur als een standaard scharreleitje. Het prijsverschil voor eieren bleef quasi stabiel. Het kleinste prijsverschil is er bij vleesvervangers. Hier is de biovariant slechts 16% duurder dan het gangbare product.