Britse supermarkten boos over 'hamsterplicht'

De Britse overheid draagt supermarkten op om voedingswaren te hamsteren om mogelijke tekorten bij een harde Brexit op te vangen. Maar die zijn daar niet blij mee. “Mensen moeten niet boos zijn als ze in supermarkten niet alles vinden.”

Britse supermarkten zijn niet te spreken over een oproep van de Britse overheid om zoveel mogelijk voorraden aan te leggen om de impact van een eventuele harde Brexit op te vangen. “De overheid brengt duidelijk een verhaal dat bedrijven die zich goed hebben voorbereid, de Brexit het hoofd zullen kunnen bieden”, stelt Justin King, die tien jaar lang ceo was van Sainsbury's, de tweede grootste supermarktketen van het VK en vandaag werkt voor Marks & Spencer aan persbureau Reuters. “En dat het hun eigen verantwoordelijkheid is als ze daar niet in slagen. Nochtans is het niet meer dan logisch dat er gaten zullen vallen als er lange wachttijden zijn. Als de helft van de bestelwagens vertraagd zijn, dan zullen er lege rekken zijn binnen de week.” 

Michael Gove, de minister verantwoordelijk voor de Brexit-planning, beklemtoont dat er geen voedseltekorten zullen zijn, mocht het op 31 oktober tot een Brexit zonder akkoord komen. Hooguit zouden de prijzen voor sommige schaarse goederen wat hoger liggen, maar echte tekorten sloot hij uit. 'Er is nooit een goed moment van het jaar om uit de EU te stappen zonder deal', stelde hij. 'Maar we moeten klaar zijn voor de gevolgen.' En over dat 'klaar zijn' ligt volgens hem een grote verantwoordelijkheid bij de supermarktketens. 

Een topman bij een van de grootste Britse supermarkt­ketens, merkt op dat de regering de sector stilaan als een onderdeel van de overheid lijkt te beschouwen. “De fundamentele vraag is wiens job het is om voedsel te verzekeren in het geval van een blokkade van het VK. Het is onze plicht om maatregelen te nemen om onze bedrijven zo redelijk mogelijk te beschermen tegen de impact van de Brexit. Maar als ze beginnen te vragen wat onze bedrijven doen “om de natie te voeden”, dan begint dat onredelijk te klinken.” 

De Britse voedingsindustrie is sterk afhankelijk van import uit Europa. Zeker in de herfst, wanneer er veel groenten en fruit uit warmere oorden worden geïmporteerd. Normaal gezien importeert het VK de helft van zijn voeding. Een derde komt uit de EU. Maar aan het einde van oktober komt 86 procent van de sla, 70 procent van de tomaten en 27 procent van het zachte fruit uit andere Europese landen, stelt het British Retail Consortium (BRC). Voedings­middelen geproduceerd in Noord-Afrika passeren bovendien eerst nog via Spanje. 

“Ik denk niet dat er een risico is dat het VK honger zal leiden”, zegt King, “maar de vraag is of we zullen kunnen eten wat we willen als het om verse voeding gaat.” Dave Lewis, de topman van supermarktgigant Tesco, stelde al dat zijn bedrijf voor 200 miljoen pond aan voedingsmiddelen stockeerde die lang meegaan voor de eerste Brexit-deadline van maart. Dat valt volgens hem nu moeilijk te herhalen, omdat de magazijnen stilaan vol zitten met producten voor de eindejaarsperiode. Verse voedingswaren kunnen bovendien niet worden gehamsterd. Vertragingen van enkele dagen aan de grensovergangen zouden het zo doen verdorren dat het aan kortingstarieven in de supermarkten zou eindigen. De voorbereidingen op de Brexit zetten de jarenlang gebruikte, efficiënte toeleverings­lijnen van de supermarkten op hun kop. Supermarkten vragen hun toeleveranciers om meer voorraden aan te houden.