iStock
Perrier, Vittel, Hépar, Contrex, Cristaline, Saint-Yorre … Jarenlang hebben Nestlé en andere bedrijven hun flessenwater gezuiverd met behandelingen die in Frankrijk verboden zijn. Daarbij zouden miljoenen consumenten zijn misleid, zo stelt de ngo Foodwatch, die van plan is om klacht in te dienen.
Nestlé Waters (Perrier, Vittel, Hépar, Contrex …), Sources Alma (Cristaline, Saint-Yorre, …) en andere bedrijven uit de sector zouden jarenlang illegale behandelingen hebben toegepast en verborgen hebben gehouden om hun mineraalwater te zuiveren, zo meldden Franse media. De Zwitserse gigant zou systemen als koolstoffilters en uv-filters hebben gebruikt om de voedselveiligheid van zijn water te verzekeren. Die methodes zijn toegestaan voor kraantjeswater maar zijn verboden voor bronwater en mineraalwater, dat verondersteld wordt van nature zuiver te zijn (en ook als zodanig wordt verkocht). Misschien nog zorgwekkender is dat Nestlé volgens een onderzoek van de Franse Algemene Inspectie voor Sociale Zaken (IGAS) een aantal trucjes hebben gebruikt om de waakzaamheid van de overheidscontroles te omzeilen. De groep Sources Alma zou niet alleen een microfiltratie onder de toegelaten drempelwaarden op zijn waters hebben toegepast, maar er ook industrieel ijzersulfaat en CO2 in hebben geïnjecteerd. Het bedrijf zou zelfs een aantal van zijn waters hebben gemengd met … leidingwater, aldus de onderzoekseenheid van Radio France en de krant Le Monde.
Tegenover de Franse zakenkrant Les Echos heeft Nestlé Waters toegegeven dat het verboden behandelingen met ultraviolet en filters met actieve koolstof heeft gebruikt voor sommige van zijn mineraalwaters, “om hun voedselzekerheid te garanderen”. Het bedrijf stelde ook dat het de Franse overheid daar al in 2021 over had geïnformeerd. Volgens Radio France, die deze zaak al maanden aan het onderzoeken is, zou het mea culpa van de waterproducent echter meer een communicatieactie zijn dan een oprechte wens om zijn leven te beteren. “Nestlé deed alsof het transparantie wilde bieden in de media omdat het bedrijf, door de vragen die we het hadden toegestuurd, wist dat Le Monde en de onderzoekseenheid van Radio France op het punt stonden een gênant onderzoek uit te brengen dat zijn praktijken aan het licht zou brengen.” Meteen na die onthullingen heeft het parket van Épinal (in het departement van de Vogezen) een vooronderzoek tegen Nestlé Waters opgestart.
“Van schandaal naar schandaal blijft de geschiedenis zich herhalen”
“Als die onthullingen blijken te kloppen, zou dat betekenen dat miljoenen consumenten, die nooit op de hoogte zijn gebracht van die praktijken, zijn misleid”, betreurt Foodwatch, een organisatie die opkomt voor consumentenrechten, op zijn website. “Omwille van de gunstige eigenschappen en kwaliteit van mineraalwater in flessen - het blauwe goud dat tegen een goudprijs wordt verkocht - betalen de mensen daar immers veel meer voor dan voor kraantjeswater. Maar het lijkt erop dat bedrijven liever de wet omzeilden om hun producten verder te blijven verkopen”, aldus de ngo, die van plan is om klacht in te dienen wegens bedrog. “Van schandaal naar schandaal blijft de geschiedenis zich herhalen: ondoorzichtigheid voor de consumenten die zijn misleid over de wezenlijke kwaliteit van het product, gebrek aan traceerbaarheid en controles, het ontbreken van sancties, flagrante onderbezetting bij de instanties voor overheidscontrole. Er is nood aan transparante informatie en strengere regelgeving om de omerta en de straffeloosheid in de voedingssector te doorbreken”, pleit de organisatie nog.
Veilig water?
Volgens Nestlé Waters zijn alle illegale waterbehandelingssystemen inmiddels ontmanteld en zou al zijn water nu beantwoorden aan de in Frankrijk geldende regelgeving. Om dat te bereiken, met behoud van een voldoende mate van voedselveiligheid, heeft de groep onder meer een aantal van zijn bronnen die een gezondheidsprobleem vormden gesloten, en andere toegewezen aan andere producten, zoals gearomatiseerd water, waarvoor niet dezelfde regelgeving geldt. Radio France vraagt zich echter af of het opheffen van de filtermethodes er paradoxaal genoeg niet toe kan leiden dat het gezondheidsrisico voor de consumenten vergroot. Volgens de inspecteurs van IGAS die door dit Franse mediakanaal werden geïnterviewd, is “het nalevingsniveau voor flessenwater hoog, (maar) zou het niet voorzichtig zijn om ervan uit te gaan dat het gezondheidsrisico volledig onder controle is, zeker niet het microbiologische risico”. IGAS wijst verder nog op het volgende: als dergelijke behandelingssystemen zijn opgezet, was dat om “een gebrek in de kwaliteit van de grondstof op te vangen”. Want zoals de Franse radiozender op zijn website herhaalt, zijn de waterlagen die Nestlé uitbaat, regelmatig microbiologisch verontreinigd, met name door bacteriën als Escherichia coli of ook door chemische vervuiling. Daarop reageerde Nestlé Waters meteen: “de veranderingen in de weers- en milieuomstandigheden, en de steeds vaker voorkomende extreme situaties zoals droogtes en overstromingen, in combinatie met de toenemende menselijke activiteiten rond onze sites, maken het bijzonder moeilijk om de stabiliteit van de essentiële kenmerken van een natuurlijk mineraalwater te behouden”, waarbij het bedrijf en passant het behoud rechtvaardigt van een microfiltratie “die verenigbaar is met het regelgevend kader”.
Naar een politiek schandaal?
Tot slot is het overigens niet uitgesloten dat dit waterschandaal bij onze zuiderburen uitgroeit tot een politiek schandaal. Als blijkt dat de Franse overheid sinds 2021 op de hoogte was van de praktijken van Nestlé en sindsdien heeft aangedrongen op een aantal onderzoeken, roept het toch vragen op dat het gerecht noch het publiek daarvan op de hoogte is gebracht. Ook het feit dat Nestlé ergens in het midden van die geheime verwikkelingen een voor het bedrijf gunstige wijziging van de regelgeving inzake microfiltratie zou hebben gevraagd en verkregen, doet de wenkbrauwen fronsen. Ten slotte blijkt uit het administratief onderzoek van IGAS, dat in oktober 2021 van start ging en waarvan de conclusies in juli 2022 werden overgemaakt aan de Franse regering, dat maar liefst 30% van de merken flessenwater niet voldoet aan de in Frankrijk geldende regelgeving, een niveau van niet-naleving dat in werkelijkheid zelfs nog veel hoger zou kunnen liggen. Ook dat is een bevinding die opzien wekt en nochtans nooit openbaar bekend is gemaakt …
