De consument is steeds prijsgevoeliger, dat blijkt nog maar eens uit het jongste rapport over de Belgische supermarktsector van onderzoeksbureau Nielsen. Hard en soft discounters blijven, ondanks een beperkte groei in aantal winkels, terrein winnen, net als de private labels.
De Belgische supermarkten draaiden het afgelopen jaar samen een omzet van 24,5 miljard euro, 2,7% meer dan in 2012.Tegen constante prijzen (exclusief effecten inflatie) was er zelfs voor de eerste keer in vier jaar een positieve evolutie. De volumes stabiliseerden in 2013
Voor het tweede jaar op rij, steeg het aandeel van voeding in de uitgaven van de Belgische gezinnen, tot 12,2%.
Vijf keer minder winkels dan in 1970
In de jaren ’70, telden ons land zo’n 35.000 verkooppunten. Op elke hoek van de straat kon hij bij wijze van spreke een winkel vinden. Twintig jaar later waren dat er nog maar 13.800. Vandaag is dat nog eens twee keer minder. Nielsen telde het afgelopen jaar 7.289 voedingswinkels.
Deze evolutie wordt vooral verklaard doordat de organisatie van de sector steeds meer gecentraliseerd is. Vooral de superettes en zelfstandige kruidenierszaken (F3) kunnen daar moeilijk tegen opboksen.
Hypermarkten en supermarkten grootste omzet
Er zijn 597 F1-winkels, ofte 8% van het totaal aantal voedingswinkels, in ons land, maar die maken wel 51,5% van de markt uit. Hun marktaandeel daalt echter ten voordele van de hard discounters (15,5%) en F2 (28%).
Een F1-winkel draait gemiddeld 21,14 miljoen euro omzet, vier keer meer dan een F2-winkel (gemiddeld 5,24 miljoen) of een hard discounter (5,14 miljoen euro). Een F3-verkooppunt realiseert dan weer gemiddeld 266.000 euro. Volgens Nielsen zijn enkel de winkels die zich onderscheiden (met bvb een zondagsopening) in staat om een toegevoegde waarde te bieden en competitief te blijven.
Discount boven
Het aantal vestigingen van de discounters (soft en hard) daalt. In 2013 telde Nielsen 1.132 winkelpunten. Hun marktaandeel blijft echter groeien, en steeg met 0,9pt tot 42,6%, een absoluut record. Het grootste deel hiervan is echter in handen van Colruyt, die als soft discounter gezien wordt. Het marktaandeel van soft discount (Colruyt, Intermarché en Profi/Smatch samen) groeide in 2013 met 0,7pt tot 27,1%.
Gemiddeld maken de discounters in Europa zo’n 20% uit van de markt. Enkl in Noorwegen hebben zij een groter marktaandeel dan in België (56,9%).
Private label groeit
Lage prijzen zijn dus steeds meer in trek bij de Belgische consument. Vandaar dat ook het aandeel private labels in het winkelmaandje al sinds 1985 stijgt. Tot 2006 ging de groei van huismerken parallel met het aantal nieuwe winkelopeningen van discounters, maar vandaag zien we een echte verandering in het aankoopgedrag. Waarom? Het aanbod is er sterk op vooruit gegaan, en het prijselement is almaar belangrijker geworden in tijden van crisis. Resultaat: in 2012 werd 34,4% van de omzet in FMCG door private labels gerealiseerd. Ter vergelijking: in 1985 was dat amper 13,3%, en in 2006 al 29,6%
België niet meeste winkels per inwoner
Hoewel we het soms misschien denken, is België niet het land met het meeste winkels per inwoner. We vallen zelfs buiten de top 5. Hoewel er enkele nieuwe spelers op de markt zijn gekomen, en de concurrentie er alleen maar heviger op geworden is, is de markt nog steeds niet verzadigd, aldus Nielsen.
In 2012 telde ons land 251 winkelpunten per miljoen inwoners, tegenover 482 in Noorwegen, 451 in Oostenrijk, 376 in Denemarken en 340 in Duitsland. Het grote aantal F3-winkels drijft de cijfers in deze landen echter wel op.