Publireportage Erwin Schöpges (Fairebel): “We moeten een echte samenwerking opzetten met de distributie!”

Fairebel - faire melk is tien jaar oud. De gok van de melkveehouders van de coöperatieve Faircoop heeft zijn vruchten afgeworpen, aangezien het merk dat ze opgericht hebben inmiddels zijn plaats heeft gevonden in de schappen van de retail en op de boodschappenlijstjes van de consumenten. Het vormt ook een model voor andere ketens die producten willen aanbieden in supermarkten onder het logo Fairebel. Hoewel het Belgische fairtrade merk is gegroeid, zijn de waarden en ambities niet veranderd, zo blijkt uit dit interview met Erwin Schöpges, voorzitter van Faircoop. 

Fairebel - faire melk is geen kleine speler meer: in 2020 zal niet minder dan 13 miljoen liter melk verkocht worden in deze herkenbare brikken, tegenover 11 miljoen vorig jaar. Om nog maar te zwijgen van andere zuivelproducten zoals boter, kaas, chocolademelk en ijs. Dit jaar hebben fruitproducenten en rundveehouders zich bovendien aangesloten bij het merk om hun producten op dezelfde eerlijke manier aan het publiek aan te bieden.

Als u Erwin Schöpges, de voorzitter van Faircoop, wil ontmoeten, vindt u hem niet in een glazen gebouw, zittend achter een designbureau, maar wel in zijn dorp Amel (Amblève), in het hart van het prachtige landschap van Eupen-Malmedy, het territorium van de Duitstalige Gemeenschap. Daar verwelkomt hij ons vroeg, in zijn veld, midden tussen zijn melkkoeien. Zijn blik staat scherp, hij glimlacht ondeugend. En als de man met zijn voeten stevig in de grond geworteld staat, beheerst hij als geen ander de economische fundamenten van de zuivelmarkt. Met passie verdedigt hij overal zijn geloof in een model van duurzame en eerlijke landbouw. “Ik rijd 60.000 km per jaar”, zegt hij. Fairebel is in de eerste plaats een kwestie van energie en wilskracht.

Belgische fairtrade verdient meer dan ooit zijn plaats in het schap

Hoe kijkt hij naar de weg die de organisatie het afgelopen decennium heeft afgelegd? “We hebben laten zien hoe belangrijk het is dat boeren zelf de commercialisering in handen nemen van hun producten onder een merk dat hen toebehoort. Producenten hadden te veel interesse verloren in de downstream sector, ze verscholen zich verlegen achter tussenpersonen, en er zijn nog steeds te veel mensen die het belang van deze kwestie niet hebben begrepen. Toen we met Fairebel begonnen, werden we gek verklaard. Maar tien jaar later zien we dat het een echt succes is en dat het ook de juiste methode was om ons weer te betrekken bij de commercialisering van ons product, tot bij de retailer en de consument.”

Het lot in eigen handen nemen en een merk opbouwen, was een confrontatie met onbekende werelden. “Retailers hebben de boodschap en het belang om de landbouw een plaats te geven in de winkels goed begrepen”, voegt Erwin Schöpges toe, die niet aarzelt om hulde te brengen aan deze zakenpartners: “Zonder de retail hadden we ons niet kunnen ontwikkelen. We hebben de eerste fase van wantrouwen en scepticisme overwonnen en nu moeten we samen bouwen aan de toekomst”.

Voor Fairebel betekent deze toekomst natuurlijk meer plaats voor haar producten in de rekken. Melk is overal aanwezig, maar dat is niet altijd het geval voor boter, kaas, chocolademelk en ijs. Binnenkort zullen ook fruit en rundvlees volgens dezelfde fairtradefilosofie hun opwachting maken in het schap. “We zijn redelijk. We zijn niet zo veeleisend dat we alle ruimte opeisen, maar we willen de consument de keuze laten om te kopen wat hij wil, vooral in het midden van een periode die de consument meer dan ooit heeft doen lonken naar een lokale, eerlijke, ethische en kwaliteitsvolle productie. Als we de resultaten analyseren van de retailer die nu ons hele assortiment aanbiedt, zien we dat dit zijn verkoop aan het publiek, dat bewust op zoek is naar dit soort producten omwille van ethische waarden, maximaliseert.”

Een lokaal en nationaal merk

Wat is volgens de voorzitter van Faircoop het juiste antwoord op deze behoefte van de consument? “Vandaag is het niet langer genoeg om te doen alsof je 'Belgische' producten verkoopt. Het is een echt partnerschap dat tot stand moet komen tussen de spelers in de sector. We zien dat de verschillende retailers, elk op hun eigen manier, een samenwerking met de producenten proberen op te zetten. En dat neem ik hen niet kwalijk. Maar slechts een beperkt aantal producenten profiteert hier altijd van. De roeping van Fairebel is daarom om iedereen te verwelkomen, zonder uitzondering, zolang ze onze waarden respecteren. We ontwikkelen ons nog meer om zo het enige echte grote Belgische fairtrade merk op de markt te worden. We willen een belangrijke impact hebben, die niet alleen een paar producenten aangaat, maar die een weerspiegeling is van al degenen die zich bij onze coöperatie aansluiten. We hebben 500 melkproducenten. En ook in de andere ketens loopt het goed: 50 fruittelers hebben zich al bij ons aangesloten, zelfs nog voor het begin van de commercialisering, en we verwachten dat dit cijfer op lange termijn zelfs zal verdubbelen of verdriedubbelen. Wat het vlees betreft tellen we tegen eind dit jaar 150 leden.”

“Als we echt een impact willen hebben op het lot van de boeren, is het belangrijk om op nationaal niveau als merk op te treden en dus niet alleen op regionaal niveau. Individueel zijn we allemaal lokale producenten, maar dat geldt niet zo zeer voor de distributiekanalen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de verkoop op de boerderij zie je dat dit een goede formule is. Maar Fairebel is geen concurrent van dit kanaal. Wij richten ons op 90% van de consumenten die niet de kans hebben om hun producten rechtstreeks op de boerderij te kopen, maar die dit meestal wel in de supermarkt doen. Zij moeten worden geconfronteerd met een aanbod dat hen toelaat om producten te kopen die in overeenstemming zijn met hun eisen en waarden.”

Waarde voor iedereen

Er moet een echte samenwerking tot stand gebracht worden tussen producenten, retailers en consumenten, vindt Erwin Schöpges. Een keten waarin alle actoren correct worden vergoed of meer waarde en transparantie krijgen. Uiteraard wordt er een correcte vergoeding aan de producent gegarandeerd, waarvan het niveau niet willekeurig door Faircoop wordt bepaald: de premie is berekend door onafhankelijke experts. Fairtrade is dus een realiteit en geen slogan! “Maar ook de retailsector heeft er alle baat bij om samen met ons hieraan mee te werken”, voegt Erwin Schöpges er meteen aan toe. “Het is immers normaal dat zij ook de juiste marges moeten kunnen genereren. Dit is gezonder dan prijzenoorlogen te voeren. Ons merk promoot dit door de consument goede redenen te geven om te kiezen voor een product dat voor iedereen correct geprijsd is. Consumenten voelen zich zo welkom dat meer dan 1.500 onder hen coöperanten zijn geworden en dat een van hun vertegenwoordigers deel uitmaakt van onze comités. Wij willen de consument ontmoeten, aangezien elke producent zich ertoe verbindt een deel van zijn of haar tijd te besteden aan de promotie van onze producten in het verkooppunt. Deze ontmoeting met de eindconsument is waardevol, het schept een band, en het komt ook de handelaars ten goede.”

Het nieuws van Fairebel is natuurlijk dat het merk nu ook eerlijke melk, fruit en vlees aanbiedt. Eén merk, één filosofie, drie ketens. “Natuurlijk worden de vlees- en fruitproducenten begeleid door de zuivelcoöperaties. Maar ze hangen niet van hen af. De compenserende bonussen voor melk zullen ook in de toekomst alleen worden toegekend aan melkveehouders, die voor vlees aan veehouders en die voor fruit aan fruittelers. Maar de aanwezigheid van ons merk in verschillende categorieën zal elk van hen versterken”, merkt Erwin Schöpges op. In tien jaar tijd is Fairebel meer dan geslaagd in zijn gok. Het merk heeft niet alleen 30 directe jobs gecreëerd. Het heeft ook een toekomst geboden aan 500 boeren die net zo goed failliet konden gaan.