De voorgenomen overname van PostNL door bpost ging niet door omdat de raad van bestuur van het Nederlandse postbedrijf op zondagavond op de rem ging staan. Ze trok het mandaat aan het management in. Volgens de beschikbare informatie speelde de prijs in die beslissing een grote rol, maar ook het feit dat bpost nog steeds als een staatsbedrijf kan beschouwd worden.
Volgens het Financieel Dagblad was bpost was bereid de aandeelhouders van PostNL 5,10 per aandeel te betalen. De slotkoers voor het stopzetten van de handel vrijdag was 3,86 euro. De Nederlanders wilden echter meer dan 6 euro per aandeel. Volgens de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) is de waarde 6,75 euro indien PostNL de dividenduitkering zou hervatten.
Volgens andere bronnen bood bpost iets meer dan 6 euro. Dat lijkt aannemelijker. Nu blijkt inderdaad dat het Britse Royal Mail in het najaar van 2015 al een bod had gedaan. Die bedroeg 5 euro, maar dat werd toen als onvoldoende beschouwd.
Nu blijkt tevens dat het bod van de Belgische postgroep bestond voor 70% uit aandelen en 30% uit cash. In dat scenario zou de participatie van de Belgische staat gedaald zijn van 50% plus één aandeel, tot 38,5%.
Raad van bestuur ging op de rem staan
En dat blijkt ook al een reden te zijn geweest voor de raad van bestuur van PostNL om het rempedaal in te drukken. PostNL is al jaren geen staatsbedrijf meer, en dat de nieuwe grootaandeelhouder de Belgische staat zou zijn, zinde de Nederlanders niet. Bestuursvoorzitter Herna Verhagen dreigde naar verluidt zelfs met ontslag indien de overname doorging.
Ook bij het grote publiek speelde dat zeker mee. Op de sociale media werd in Nederland zéér denigrerend geschreven over bpost en zijn hoofdaandeelhouder. Dat de onderhandelingen hals over kop moesten gebeuren na de ‘lek’ van oud-minister Labille was dan ook geen goede zaak. Het Nederlandse publiek (en de syndicaten in België) moesten nog ‘warm’ gemaakt worden, en dat zou tijd gevergd hebben.
Dat de deal niet doorging, is een spijtige zaak. Er zat immers een logica achter de deal, die – toegegeven – vooral de Belgen ten goede kwam en niet zozeer de Nederlanders. De logica is vooral ingegeven door de pakjesdiensten, die ene hoge vlucht nemen dankzij de webhandel. In België is bpost marktleider met meer dan 50% marktaandeel, maar in Nederland, waar de webhandel meer gevorderd is en al een zekere graad van ‘maturiteit’ heeft bereikt, staat het bedrijf zo goed als nergens. PostNL daarentegen is in België flink actief en heeft het bedrijf al een aandeel van naar schatting 10% op de (nog steeds groeiende) pakjesmarkt.
Europa
Deze cijfers duiden overigens op een mogelijk struikelblok voor de geaborteerde deal. Het is niet onmogelijk dat niet de aandeelhouders van PostNL roet in het eten hadden gegooid, maar de Europese concurrentiewaakhond. Het marktaandeel in België van bpost en PostNL samen, zou zijn uitgekomen op circa 60%. Dat betekent dat de andere spelers op de markt – DPD, GLS, DHL Parcel, DHL Express, UPS, FedEx,… - de resterende 40% onder elkaar moeten verdelen.
Europa, met andere woorden, had zich tegen zo’n dominante positie kunnen verzetten. Of ze dat effectief zou hebben gedaan, zullen we echter niet weten.