De Belgische e-commercevereniging SafeShops.be onthulde deze week een whitepaper die retailers op een praktische manier wil begeleiden naar een duurzamere e-commerce. Een overzicht.
De whitepaper, opgesteld door SafeShops.be, onderzoeker Heleen Buldeo Rai en communicatiespecialist Marie-Pascale Vandekerckhove, focust op de relatie tussen e-commerce en duurzaamheid. Het vijftig pagina’s tellende document wil een praktische gids zijn voor webwinkels die hun impact op het milieu willen beperken. "Ook al is het een enigszins discutabel onderwerp, e-commerce heeft het potentieel om duurzamer te zijn dan zijn fysieke tegenhanger”, zegt Greet Dekocker, managing director van SafeShops.be. "Door zijn principe van online verkoop vermijdt e-commerce dat elke consument naar een winkel moet gaan. Bovendien verzorgt een professionele bezorgdienst de levering op een veel beter georganiseerde manier. Maar natuurlijk zijn er verschillende factoren waar rekening mee gehouden moeten worden: gaat het om een lokale retailer? Waar komt het product vandaan? Hoe wordt het pakje geleverd?… Kortom, onze sector heeft een voorsprong op het gebied van CO2-uitstoot, maar er is nog veel ruimte voor verbetering.” Daarom werd de whitepaper geschreven, in samenwerking met verschillende grote namen uit de sector (bol.com, bpost, RAJA Belgium, BD myShopi, Veepee). Het doel is om webshops aan te moedigen, te inspireren en te begeleiden bij hun overgang naar meer duurzaamheid.
Driehoeksverhouding: retailer-bezorger-consument
"Er bestaat een driehoeksverhouding tussen de online retailer, de bezorger en de consument. En deze drie spelers moeten met elkaar kunnen communiceren, althans tot op zekere hoogte”, vertelt Greet Dekocker. In zijn whitepaper biedt SafeShops.be een antwoord op de volgende vragen: Wat kunt u als e-retailer vandaag doen? Wat mag u van een logistieke partner verwachten? Is de consument er al klaar voor?…
Verpakking
“Op het niveau van verpakkingen hebben e-tailers al de mogelijkheid om ecologische alternatieven te gebruiken, vooral wat vulmaterialen betreft”, legt de directeur van SafeShops.be uit. "Ze kunnen er daarnaast voor zorgen dat ze niet te veel lege ruimte in de pakketten laten, wat ruimte bespaart in de bestelwagens. Ook kunnen webshops nadenken over hun logistiek door te vertrekken vanuit het duurzaamheidsaspect. Zo kunnen ze bijvoorbeeld proberen om verschillende artikelen van één bestelling bij één verkooppunt te verzamelen.” Greet Dekocker wijst er ook op dat e-commerce af te rekenen heeft met zijn eigen perceptieprobleem. "Als er te veel vulling in een verpakking zit, stoort dat de consument zeer snel en geeft dat hem een heel duidelijk verkeerd signaal. In fysieke winkels is er ook verpakking, maar de klant wordt er niet noodzakelijk mee geconfronteerd.”
Transport
Het vervoer naar het distributiecentrum en naar de consument zijn twee punten die de grootste impact hebben op de CO2-uitstoot van e-commerce. "Daarom is het belangrijk om deze problemen op te lossen", merkt het hoofd van SafeShops.be op, waarna ze de maatregelen overloopt die retailers vanaf nu kunnen nemen. "Bied de klant de mogelijkheid om zijn pakket op te halen bij een afhaalpunt, wat over het algemeen een duurzamere optie is, en bied niet alleen thuisbezorging aan. Installeer depots in de buurt van de consument, en waarom ze niet samen beheren met andere retailers? Daarnaast is ‘slow delivery’ een nieuwe trend: de levering uitstellen tot er genoeg bestellingen zijn om een grotere levering te vormen.”
Ook op het gebied van transportmiddelen merkt Greet Dekocker de laatste jaren een belangrijke evolutie op. "Er zijn verschillen tussen de bezorgdiensten, maar over het algemeen zien we dat er meer gekozen wordt voor elektrische wagens, zeker bij de kleine bestelwagens. Cargofietsen zijn ook aan een opmars bezig: 28% van de Belgische webwinkels maakt er al gebruik van en 24% wil dat gaan doen. Voor grote vrachtwagens zal het probleem op lange termijn hardnekkiger zijn.”
Retourzendingen
Een andere steeds terugkerende uitdaging voor de e-commercesector zijn retourzendingen. SafeShops.be raadt aan om er alles aan te doen om deze zoveel mogelijk te vermijden. "Ik heb onlangs een elektronische kabel besteld die defect bleek te zijn. De webshop vroeg me die niet terug te sturen omdat het waarschijnlijk niet te herstellen viel. Vanuit ons oogpunt is dit een voordelige strategie, omdat zo een onnodig traject wordt vermeden voor een voorwerp dat toch in de vuilnisbak belandt.” En wanneer een retourzending toch onvermijdelijk is, moedigt de organisatie retailers aan kanalen op te zetten om het product een tweede leven te geven: tweedehandsverkoop, reparatie, schenking aan een goed doel, enzovoort.
Het assortiment
Een ander punt dat een grote impact heeft op de ecologische voetafdruk van een webshop is de herkomst van het product. "Als je een product uit Nederland bestelt, heeft dat natuurlijk veel minder impact dan wanneer je een artikel bestelt dat aan de andere kant van de wereld is gemaakt en door een Chinees platform wordt verkocht”, vat Greet Dekocker samen.
Prijs als argument om de sector te verduurzamen?
Om de e-commerce te verduurzamen heeft minister van Overheidsbedrijven, Petra De Sutter, in oktober voorgesteld om klanten die hun pakje binnen de 24 uur willen krijgen een supplement aan te rekenen. Volgens de directeur van SafeShops.be gaat zo'n voorstel zeker in de goede richting, maar dreigt het het verkeerde doel te treffen. "Het kan ervoor zorgen dat de consument op zoek gaat naar andere bezorgmethoden, zoals slow delivery. De bezorging in 24 uur is nochtans niet per se minder duurzaam dan een levering binnen de 3 dagen. Dit hangt af van veel factoren, waaronder het volume van het pakket. In het ergste geval zou het kunnen leiden tot webwinkels die goederen, die direct leverbaar zijn, moeten opslaan, met andere milieukosten tot gevolg.”
“Elke partij heeft zijn eigen rol”
Kunnen we ons een systeem voorstellen waarin webwinkels hun klanten verschillende leveringsmethoden aanbieden, waarbij de prijzen en leveringstijden variëren? "Ik denk dat we op lange termijn leveringen in deze richting zullen zien evolueren. Dit is al het geval in het buitenland, waar bepaalde platforms bijvoorbeeld tijdsloten aanbieden: de consument wordt aangemoedigd een tijdspanne te kiezen die overeenstemt met de geplande route van een bestelwagen. Maar zo’n diensten vereisen veel data. Ik denk niet dat dit op dit moment haalbaar is in België”, besluit Greet Dekocker. ”Retailers, bezorgers en consumenten hebben elk een rol te spelen. De uitdaging voor ons als sector bestaat erin om de relatie tussen deze partijen te vergemakkelijken door consumenten aan te moedigen voor de meest duurzame opties te kiezen, webwinkels om deze opties aan te bieden en bezorgers om hun logistiek daarop af te stemmen en te optimaliseren.”
