De winkelleegstand in België is het voorbije jaar opnieuw toegenomen. Vandaag staat meer dan 1 winkel op 10 leeg, in middelgrote steden is dat zelfs 1 op 6, blijkt uit gegevens van winkelinformatiespecialist Locatus. “In België wordt nog altijd vrolijk bijgebouwd.”
Het gaat van kwaad naar erger met de winkelsleegstand in ons land. Op 1 januari 2018 stonden in België 21.027 handelspanden leeg, 858 meer dan een jaar eerder. Amper vier jaar geleden waren er nog minder dan 19.000 lege winkels. Het is het tiende jaar op rij dat het cijfer de hoogte in gaat, blijkt uit cijfers van winkelinformatiespecialist Locatus. De stijging van de leegstaand geldt zowel voor het aantal winkels als voor de winkeloppervlakte. “De stijging is enigszins verrassend, omdat er economisch herstel is, dat bijvoorbeeld in Nederland en Groot-Brittannië voor een lichte daling in leegstand zorgt”, zegt Gerard Zandbergen van Locatus. “Maar het probleem in België is dat er nog altijd vrolijk bijgebouwd wordt en heel weinig opgeruimd. Er zijn iets meer dan 3.000 panden uit ons bestand verdwenen, maar er komen nog steeds meer nieuwe panden bij. De eigenaars hebben kennelijk nog niet door dat de retail die verdwijnt niet meer terugkeert.”
Naar de reden daarvoor is het niet ver zoeken, zegt Zandbergen: door onder meer de groei van de e-commerce is er veel minder ruimte nodig dan voorheen. De etalagefunctie van winkel is minder relevant: consumenten kunnen veel comfortabeler en makkelijker zoeken op het internet. “Het is niet toevallig de mode die het grootste aandeel heeft in de stijging. Dat is een fenomeen dat je overal in de wereld ziet. Heel veel ketens verminderen het aantal winkels dat ze open houden.” Het zijn vooral de middelgrote steden – provinciesteden, zeg maar – die in de klappen delen. Daar staan zowat 1 op 6 winkels leeg. “Mensen gaan liever naar grote steden, omdat je daar alles bij elkaar vindt. In middelgrote steden zijn sommige winkels weggetrokken, waardoor de aantrekkingskracht ervan verder vermindert.”
Nog een vaststelling: in Wallonië is de leegstand het grootst (11%), met een negatieve uitschieter in Henegouwen (14%). Alleen in Vlaams- en Waals-Brabant is er een hele lichte daling te zien in ons land. Een kwestie van beleid, aldus Zandbergen. “In Vlaanderen is er al iets langer een beleid om de wildgroei aan winkels tegen te gaan. In Wallonië is dat nu nog maar net op gang gekomen. Daar kreeg elk dorp in het verleden zijn retaildorp en winkelcentrum in de periferie. Daar zit je automatisch aan de limiet. Je moet er rekening mee houden dat het nog een hele tijd duurt vooraleer het beleid echt uitgevoerd zal worden. Daarom verwacht ik niet dat er volgend jaar een grote daling zal zijn.”